Author: Dol Pheakdey

យោធាប្រទេសប៉ាគីស្ថាន បាននិយាយកាលពីថ្ងៃចន្ទថា ទាហាន១៣៩នាក់ រួមមានទាំងមន្រ្តី បានបាត់បង់ជីវិត នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមភេរវករដែលនៅតែបន្ត ក្នុងអំឡុងពេលប្រាំពីរខែដំបូងនៃឆ្នាំ ២០២៤នេះ។ អគ្គនាយកផ្នែកទំនាក់ទំនងសាធារណៈអន្តរសេវាកម្ម (ISPR) ដែលជាស្លាបប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់កងទ័ពប៉ាគីស្ថាន លោក Ahmed Sharif បានពន្យល់អ្នកសារព័ត៌មានអំពីស្ថានភាពសន្តិសុខ ដោយលើកឡើងពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងប្រយុទ្ធប្រឆាំងភេរវកម្ម និងសកម្មភាពប្រកបដោយវិជ្ជាជីវៈរបស់យោធា និងទីភ្នាក់ងារអនុវត្តច្បាប់។ លោកនិយាយថា កងកម្លាំងសន្តិសុខ និងទីភ្នាក់ងារអនុវត្តន៍ច្បាប់ បានធ្វើប្រតិបត្តិការមានមូលដ្ឋានលើការស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ចំនួន២៣.៦២២លើក នៅទូទាំងប្រទេស ហើយក្នុងចំណោមប្រតិបត្តិការសរុបចំនួន ២.០៤៥លើក ត្រូវបានអនុវត្តក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃចុងក្រោយនេះ។ លោក Sharif បានបញ្ជាក់ពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងឥតឈប់ឈររបស់កងទ័ពប្រទេសប៉ាគីស្ថាន ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ នគរបាល និងទីភ្នាក់ងារអនុវត្តន៍ច្បាប់ ដោយនិយាយថា ភេរវករ២៤នាក់ ត្រូវបានសម្លាប់ក្នុងអំឡុងពេល១៥ ថ្ងៃ ចុងក្រោយនេះ។ ដោយគោរពចំពោះការលះបង់របស់កងកម្លាំងសន្តិសុខ មន្ត្រីរូបនេះបាននិយាយថា «ប្រជាជាតិទាំងមូលសូមគោរពវិញ្ញាណក្ខន្ធដល់យុទ្ធជនពលីដ៏អង់អាចក្លាហាន និងក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេ»។ លោកបានបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញារបស់ប្រទេស ក្នុងការបន្តប្រយុទ្ធប្រឆាំងក្រុមភេរវកររហូតដល់ភេរវករចុងក្រោយត្រូវបានសម្លាប់ ដោយធានាបាននូវសន្តិភាព និងស្ថិរភាពយូរអង្វែងសម្រាប់ប្រទេសប៉ាគីស្ថាន។

មហាអំណាចលោកខាងលិច បានអំពាវនាវកាលពីថ្ងៃចន្ទ (០៥ សីហា) ឱ្យមានភាពស្ងប់ស្ងាត់នៅបង់ក្លាដែស បន្ទាប់ពីមេដឹកនាំដែលកាន់អំណាចយូរឆ្នាំ លោកស្រី សេក ហាស៊ីណា (Sheikh Hasina) បានចុះពីតំណែង និងភៀសខ្លួន ដោយអាមេរិក បានស្វាគមន៍យោធាចំពោះការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្នជាជាងការបង្ក្រាបក្រុមបាតុករបន្ថែមទៀត។ ពលរដ្ឋបង់ក្លាដែសនៅបរទេសបានអបអរដំណឹងនេះ ខណៈប្រទេសផ្សេងទៀត ជំរុញឱ្យប្រទេសនេះរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់ បន្ទាប់ពីការតវ៉ាដ៏ហិង្សា។ សហភាពអឺរ៉ុប បានអំពាវនាវឱ្យ «ស្ងប់ស្ងាត់ និងអត់ធ្មត់ ហើយជំរុញឱ្យអ្នកដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនតាមអំពើចិត្តគួរតែត្រូវបានដោះលែងជាបន្ទាន់»។ អ្នកនាំពាក្យរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស លោក គា ស្តាមើ (KEIR STARMER) និយាយថា «អ្នកស្លាប់ដ៏ច្រើន រួមទាំងសិស្ស កុមារ និងមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ក្នុងការតវ៉ានៅបង់ក្លាដែស គឺមិនអាចទទួលយកបានទេ»។ ក្រសួងការបរទេសកាណាដា បានថ្កោលទោសអពើហិង្សានោះ ហើយជំរុញឱ្យភាគីនានាគោរពការផ្លាស់ប្ដូរអំណាចដោយសន្តិវធី និងប្រកបដោយប្រជាធិបតេយ្យ។ ប្រទេសផ្សេងទៀតរួមទាំងស្រីលង្កា រុស្ស៊ី និងអាល្លឺម៉ង់ ក៏បានជំរុញឱ្យអត់ធ្មត់ ការរួបរួម រួមទាំងក្តីសង្ឃឹមសម្រាប់ការវិលត្រលប់ទៅរកសន្តិភាព និងស្ថិរភាពយ៉ាងឆាប់រហ័ស ដោយជំរុញឱ្យបង់ក្លាដែស បន្តដើរតាមមាគ៌ាប្រជាធិបតេយ្យ៕

ក្រុមមន្ត្រីអាមេរិក បានប្រាប់សារព័ត៌មានរ៉យទ័រថា យ៉ាងហោចណាស់បុគ្គលិកអាមេរិកចំនួន ៥នាក់បានរងរបួសនៅក្នុងការវាយប្រហារប្រឆាំងនឹងមូលដ្ឋានយោធាមួយក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ កាលពីថ្ងៃចន្ទ (០៥ សីហា) ខណៈតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ាបានត្រៀមលក្ខណៈសម្រាប់ការវាយប្រហារថ្មីដែលអាចកើតឡើងដោយអ៊ីរ៉ង់ និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន បន្ទាប់ពីការសម្លាប់សមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃក្រុមសកម្មប្រយុទ្ធហាម៉ាស និងហេសបូឡា កាលពីសប្តាហ៍មុន។ ប្រភពសន្តិសុខអ៊ីរ៉ាក់ចំនួនពីរបាននិយាយថា រ៉ូកែតចំនួនពីរគ្រប់ត្រូវបានបាញ់ទៅលើមូលដ្ឋានអាកាស អាល់ អាសាដ (al Asad) នៅភាគខាងលិចអ៊ីរ៉ាក់ ហើយបានធ្លាក់នៅខាងក្នុងមូលដ្ឋាន។ គេមិនច្បាស់ទេថា តើការវាយប្រហារនេះជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការគំរាមកំហែងដោយអ៊ីរ៉ង់ ដើម្បីសងសឹកចំពោះការសម្លាប់នេះឬយ៉ាងណា។ កាលពីថ្ងៃពុធ អ៊ីរ៉ង់បាននិយាយថា សហរដ្ឋអាមេរិក មានចំណែកទទួលខុសត្រូវក្នុងការធ្វើឃាតមេដឹកនាំក្រុមហាម៉ាស លោក អ៊ីស្មេល ហានីយេ (Ismail Haniyeh) ក្នុងទីក្រុងតេអេរ៉ង់ ដោយសារតែការគាំទ្ររបស់ខ្លួនសម្រាប់អ៊ីស្រាអែល។ ក្រុមមន្ត្រីអាមេរិក ដែលនិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បានបន្ថែមថា បុគ្គលិកអាមេរិកម្នាក់ក្នុងនោះបានរងរបួសធ្ងន់ ហើយចំនួនអ្នករបួសនេះគឺផ្អែកលើរបាយការណ៍ដំបូងប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅតែអាចផ្លាស់ប្តូរបាន។ កាលពីសប្តាហ៍មុន អាមេរិកបានធ្វើការវាយប្រហារនៅអ៊ីរ៉ាក់ ប្រឆាំងនឹងបុគ្គលដែលមន្ត្រីអាមេរិកបាននិយាយថាជាពួកសកម្មប្រយុទ្ធកំពុងត្រៀមខ្លួនបាញ់យានដ្រូន ហើយបានបង្កការគំរាមកំហែងដល់អាមេរិក និងកងកម្លាំងចម្រុះ៕

សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្រ្តីនៃកម្ពុជា បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា ការកសាងព្រែកជីក ហ្វូណនតេជោ គឺនឹងធ្វើឱ្យជនរួមជាតិទាំងអស់ ទាំងក្រុមប្រឆាំង និងមិនប្រឆាំង អស់មន្ទិលសង្ស័យ និងអស់កង្វល់ ក្រោយគម្រោងនេះសាងសង់រួចជាស្ថាពរហើយនោះ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាល នឹងខិតខំជំរុញ គម្រោងនេះឱ្យចេញជារូបរាង ដើម្បីឧត្តមប្រយោជន៍រួមរបស់ជាតិ និងប្រជាជនខ្មែរទាំងមូលនោះ។ ក្នុងឱកាសអញ្ជើញជាអធិបតីភាពក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រ ជូននិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យពុទ្ធិ សាស្ត្រ នាព្រឹកថ្ងៃទី០៦ ខែសីហានេះ សម្តេចធិបតីនាយករដ្ឋមន្រ្តី បានលើកឡើងថា មានក្រុមអ្នកវិភាគ មួយក្តាប់តូច នៅតែរិះគន់ចំពោះគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ បើទោះបីជាគម្រោងនេះបានសម្ពោធ បើកការដ្ឋានសាងសង់ជាផ្លូវការហើយនោះ ។ ក្រុមអ្នកវិភាគខ្លះ បាននិយាយថា គម្រោងព្រែកជីកនេះ សាងសង់មានភាពបត់បែនច្រើន មិនធ្វើត្រង់ ដោយសារតែពុករលួយ និងខ្លះទៀតនៅតែនិយាយច្រំដែលៗថា ការសាងសង់នូវគម្រោងនេះ នឹងបាត់បង់នូវអធិបតេយ្យជាតិជាដើម ។ សម្តេចធិបតី បានបញ្ជាក់ថា មូលហេតុដែលគម្រោងព្រែកជីកហ្វូណនតេជោត្រូវធ្វើបត់បែន មិនធ្វើ ត្រង់ ឬជីកត្រង់នោះ គឺដើម្បីបញ្ចៀសផលប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានធម្មជាតិ និងប៉ះពាល់ដល់គេហដ្ឋានប្រជា ពលរដ្ឋជាដើម ខណៈគម្រោងនេះជីកកន្លែងថ្មី មានត្រឹមតែប៉ុន្មានគីឡូប៉ុណ្ណោះ ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ សម្តេចធិបតី…

ធនាគារពិភពលោក កាលពីថ្ងៃចន្ទ (០៥ សីហា) បាននិយាយថា ខ្លួនកំពុងវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់នៃព្រឹត្តិការណ៍ដ៏តានតឹងនានានៅបង់ក្លាដែស លើកម្មវិធីប្រាក់កម្ចីរបស់ខ្លួនជាមួយប្រទេសនេះ បន្ទាប់ពីនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោកស្រី សេក ហានីណា (Sheikh Hasina) បានលាលែងពីតំណែងហើយភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេស។ ការចាកចេញរបស់លោកស្រី Hasina បានកើតឡើងបន្ទាប់ពីមនុស្សរាប់រយនាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការបង្រ្កាបលើបាតុកម្ម ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅពេលដែលកាតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការអនុគ្រោះកូតាការងារ បានក្លាយទៅជាចលនាទាមទារឱ្យលោកស្រីចុះចេញពីតំណែង។ អ្នកនាំពាក្យរបស់ធនាគារពិភពលោកបាននិយាយថា «យើងចូលរួមកាន់ទុកចំពោះការស្លាប់ដ៏សោកសៅ និងអំពើហិង្សា ដែលបានកើតឡើងក្នុងប៉ុន្មានសប្តាហ៍ថ្មីៗនេះនៅបង់ក្លាដែស។ យើងកំពុងវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់ដោយសារស្ថានភាពដ៏តានតឹងនេះទៅលើកម្មវិធីរបស់ធនាគារពិភពលោក ហើយនៅតែប្ដេជ្ញាគាំទ្រការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រជាជនបង់ក្លាដែស»។ ធនាគារពិភពលោក គឺជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ដំបូងគេដែលគាំទ្របង់ក្លាដែស បន្ទាប់ពីទទួលបានឯករាជ្យ។ ចាប់តាំងពីពេលនោះមក ធនាគារនេះបានប្តេជ្ញាផ្តល់ជំនួយឥតសំណងចំនួន ៤១ពាន់លានដុល្លារ និងឥណទានគ្មានការប្រាក់ជាច្រើន ដល់ប្រទេសដែលងាយរងគ្រោះដោយគ្រោះមហន្តរាយមួយនេះ៕

អាជ្ញាធរសុខាភិបាលប៉ាឡេស្ទីនបាននិយាយថា អ៊ីស្រាអែលបានប្រគល់សាកសពជនជាតិប៉ាឡេស្ទីនចំនួន ៨៩នាក់ ដែលត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការវាយលុកយោធារបស់ខ្លួននៅក្នុងតំបន់ហ្កាហ្សាស្ទ្រីប ខណៈការវាយប្រហារតាមអាកាសរបស់អ៊ីស្រាអែល បានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ ១៨នាក់ទៀតកាលពីថ្ងៃចន្ទ (០៥ សីហា)។ លោក យ៉ាមែន អាប៊ូ សូលេម៉ាន (Yamen Abu Suleiman) នាយកសេវាសង្គ្រោះបន្ទាន់ស៊ីវិលប៉ាឡេស្ទីននៅទីក្រុង ខាន់យូនីស (Khan Younis) ភាគខាងត្បូងតំបន់ហ្កាហ្សា បាននិយាយថា គេមិនច្បាស់ទេថាតើសាកសពទាំងនោះត្រូវបានជីកពីទីបញ្ចុះសពដោយកងទ័ពក្នុងអំឡុងពេលវាយលុកជើងគោក ឬជា «អ្នកជាប់ឃុំដែលត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្មដល់ស្លាប់»។ លោកបាននិយាយថា សាកសពនឹងត្រូវបានពិនិត្យក្នុងគោលបំណងដើម្បីកំណត់ពីមូលហេតុនៃការស្លាប់ និងដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណពួកគេ មុនពេលត្រូវបានបញ្ចុះនៅក្នុងផ្នូរដ៏ធំមួយនៅឯទីបញ្ចុះសពក្បែរមន្ទីរពេទ្យ ណាសសឺ (Nasser) ក្នុងទីក្រុង Khan Younis។ ការិយាល័យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់រដ្ឋាភិបាលតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមហាម៉ាស បាននិយាយថាសាកសពទាំងនោះត្រូវបានបញ្ជូនមកវិញក្នុងទម្រង់ជា «ឆ្អឹង និងសាកសពដែលស្អុយរលួយក្នុងលក្ខណៈអមនុស្សធម៌»។ មិនមានការអត្ថាធិប្បាយភ្លាមៗពីយោធាអ៊ីស្រាអែលជុំវិញការប្រគល់សាកសពនោះទេ។ នាពេលកន្លងមក អ៊ីស្រាអែលបាននិយាយថា ខ្លួនបានប្រគល់សាកសពវិញ បន្ទាប់ពីត្រួតពិនិត្យថាពួកគេមិនមែនជាចំណាប់ខ្មាំងអ៊ីស្រាអែល ដែលត្រូវបានក្រុមហាម៉ាស ចាប់តាំងពីការវាយប្រហារថ្ងៃទី០៧ តុលា លើអ៊ីស្រាអែល៕

មន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល ៣នាក់បាននិយាយថា នាយករដ្ឋមន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល លោក Benjamin Netanyahu កំពុងប្រឈមមុខនឹងការខឹងសម្បារទាំងក្នុងប្រទេសអ៊ីស្រាអែល និងនៅក្រៅប្រទេសជុំវិញការដោះស្រាយលើកិច្ចចរចារបស់លោកស្តីពីបទឈប់បាញ់នៅតំបន់ហ្កាហ្សា ដែលកំពុងជាប់គាំង ខណៈការភ័យខ្លាចកាន់តែកើនឡើងថាវិបត្តិនេះអាចរាលដាលទៅជាសង្រ្គាមជាមួយអ៊ីរ៉ង់។ ការខ្វែងគំនិតគ្នារវាងលោក Netanyahu និងថ្នាក់ដឹកនាំវិស័យការពារជាតិលើកិច្ចព្រមព្រៀង ដែលអាចជួយដោះស្រាយវិបត្តិកំពុងកើនឡើង និងហានិភ័យនៃការបញ្ឆេះសង្រ្គាមទូទាំងតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា បានលេចចេញជាសាធារណៈ នៅក្នុងការបាក់បែកដ៏ខឹងសម្បារដែលបានបែកធ្លាយកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទៅកាន់សារព័ត៌មានអ៊ីស្រាអែល។ ក្នុងរយៈពេល ៤សប្តាហ៍កន្លងមកនេះ មន្ត្រីអ៊ីស្រាអែល ៣នាក់ ដែលម្នាក់នៅក្នុងក្រុមចរចា និង ២នាក់ទៀតដឹងជិតស្និទ្ធពីកិច្ចពិភាក្សានោះ បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភថាបញ្ហានយោបាយកំពុងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ឱកាសនៃកិច្ចព្រមព្រៀង។ ដៃគូសម្ព័ន្ធស្តាំនិយមជ្រុលមួយចំនួនរបស់លោក Netanyahu បានគំរាមកំហែងដល់ស្ថិរភាពរបស់រដ្ឋាភិបាល ប្រសិនបើសង្រ្គាមបញ្ចប់មុនពេលក្រុមហាម៉ាស ត្រូវបរាជ័យ។ របាយការណ៍មួយដោយសារព័ត៌មាន N12 News បានដកស្រង់សម្តីប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Joe Biden ប្រាប់ទៅលោក Netanyahu នៅក្នុងការហៅទូរសព្ទកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ សប្ដាហ៍មុនដោយនិយាយថា «ឈប់កុហកបោកប្រាស់យើងទៀត» អំពីការជំរុញកិច្ចពិភាក្សា។ របាយការណ៍ទីពីររបស់សារព័ត៌មានដដែលនេះបានដកស្រង់សម្តីប្រធានសន្តិសុខអ៊ីស្រាអែល ដែលបានបង្ហាញការសង្ស័យក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកាលពីថ្ងៃពុធ សប្ដាហ៍មុនស្តីពីការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់លោក Netanyahu ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងចំណាប់ថ្នូរ។ ការិយាល័យរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីអ៊ីស្រាអែលរូបនេះ មិនបានធ្វើការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញបញ្ហាទាំងនោះឡើយ៕

លោកស្រីនាយករដ្ឋមន្ត្រីបង់ក្លាដែស សេក ហាស៊ីណា (Sheikh Hasina) បានលាលែងពីតំណែង ហើយបានរត់ភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសកាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី៥ ខែសីហា បន្ទាប់ពីមនុស្សរាប់រយនាក់ត្រូវបានសម្លាប់នៅក្នុងការបង្ក្រាបលើបាតុកម្មដែលបានចាប់ផ្តើម ខណៈការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងកូតាការងារ បានក្លាយទៅជាចលនាទាមទារឱ្យលោកស្រីចុះចេញពីតំណែង។ កងទ័ពនិយាយថារដ្ឋាភិបាលបណ្តោះអាសន្ន នឹងត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍ដែលកំពុងរំជើបជំរជួលខ្លាំង។ ហ្វូងមនុស្សដែលកំពុងអបអរសាទរបានសម្រុកចូលទៅក្នុងវិមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី និងយករបស់របរផ្សេងៗ រួមទាំងការលួចយកគ្រឿងសង្ហារឹម និងទូរទស្សន៍ជាដើម។ នៅកន្លែងផ្សេងទៀតក្នុងទីក្រុង Dhaka ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានឡើងលើរូបសំណាកឪពុករបស់លោកស្រី ហាស៊ីណា ដែលជាស្ថាបនិករដ្ឋ លោក សេក ម៉ូជូបួរ៉េស រ៉ាម៉ាន់(Sheikh Mujibur Rahman) ហើយចាប់ផ្តើមប្រើពូថៅកាត់ក្បាល។ លោកស្រី ហាស៊ីណា វ័យ៧៦ ឆ្នាំ បានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេស តាមសេចក្តីរាយការណ៍ថាបានចុះចតនៅប្រទេសឥណ្ឌាកាលពីថ្ងៃចន្ទសប្ដាហ៍នេះ។ មនុស្សរាប់សិបនាក់ត្រូវបានរាយការណ៍ថាបានសម្លាប់កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទោះបីជាចំនួនអ្នកស្លាប់ច្បាស់លាស់នៅតែមិនត្រូវបានបង្ហាញក៏ដោយ។ ទីភ្នាក់ងារសារព័ត៌មាន AFP បានរាយការណ៍ថា ចំនួនអ្នកស្លាប់កើនដល់ ៦៦នាក់ ទោះបីសារព័ត៌មានក្នុងស្រុក Dhaka Tribune បាននិយាយថា មានមនុស្សដល់ទៅ ១៣៥នាក់ បានស្លាប់ថ្មីក្នុងភាពវឹកវរចុងក្រោយក៏ដោយ៕